Fosfolipidi – nezamjenjiva komponenta ćelijskih membrana

Šta su fosfolipidi?

Fosfolipidi su amfifilne molekule smještene u ćelijskim membranama. Posjeduju polarna i nepolarna svojstva, odnosno dio njih je sastavljen od vode, a dio od masnoća. Mogu se naći u biljkama, životinjama i mikroorganizmima.

Fosfolipidi su vitalni za komunikaciju tijela i DNK. Jedna od njihovih glavnih funkcija je kontrola dotoka i odliva nutrijenata i otpadnih tvari kroz ćeliju. Neophodni su za regulaciju mnogih ćelijskih funkcija. Oni su izvor energije, a uz to omogućavaju protok energije i pomažu u očuvanju fleksibilnosti, integriteta i snage ćelije.

Namirnice bogate fosfolipidima su žumanca, pileća džigerica i soja. Kako starimo, unos fosfolipida se smanjuje, pa bismo trebali razmotriti njihov dodatni unos, kroz suplementaciju.

Vrste fosfolipida:

Postoji nekoliko vrsta fosfolipida.One najvažnije uključuju:

• kardiolipin (CL) (važan za unutrašnju membranu mitohondrija
  
  
• fosfatidna kiselina (PA) (važna u ćelijskoj signalizaciji)
  
  
• fosfatidiletanolamin (PE) (važan za nervno tkivo)
  
  
• fosfatidilinozitol (PI) (važan za interakciju proteina)
  
  
• sfingomijelin (SM) (važan za transmembransku signalizaciju)
  
  

Ukratko ćemo vam predstaviti dvije najznačajnije vrste, fosfatidilholin (PC) i fosfatidilserin (PS).

Fosfatidilholin (PC)

Fosfatidilholin je najzastupljeniji fosfolipid, a možda i najvrednija ćelijska molekula.

Fosfatidilholin olakšava protok energije u ćeliju i iz nje. To čini tako što hranu pušta unutra, a otpadne tvari izbacuje van. 

Njegova antioksaditivna svojstva igraju ulogu u dugovječnosti stogodišnjaka, ali njegova količina u tijelu se smanjuje kako starimo. 

Budući da se samo dio PC-a prirodno sintetizira u tijelu, imperativ je da ga nadopunimo.  U protivnom, moguće je da naše ćelije počnu prerano umirati.

Prednosti fosfatidilholina (prema studijama):

– Upale izazvane artritisom su značajno smanjene. 

– Poboljšava kognitivne sposobnosti.  

– Konačno, spriječava smrt ćelija tokom bakterijskih infekcija.

Nuspojave fosfatidilholina:

Kod nekih ljudi fosfatidilholin može uzrokovati želučane smetnje i dijareju, dok PC injekcije mogu uzrokovati svrab na mjestu uboda. Takođe, suplementacija mora biti pravilno izbalansirana.

Fosfatidilserin (PS)

Fosfatidilserin štiti moždane stanice i prenosi poruke između njih. Dakle, veoma je uključen u neuronsku signalizaciju. On čini do 15% svih fosfolipida u našem moždanom korteksu (vanjski sloj mozga). Također, fosfatidilserin omogućava kretanje kiseonika, glukoze, proteina, enzima i hranljivih materija kroz ćeliju. Konačno, on služi i kao komponenta krvnih stanica trombocita, koja pomaže u zgrušavanju krvi. 

Kao i kod fosfatidilholina, nivo fosfatidilserina opada u našim tijelima kako starimo. Ovaj gubitak doprinosi slabljenju čula (sluha i vida), kao i smanjenim funkcijama mozga.

Prednosti fosfatidilserina prema studijama:

– Fosfatidilserin smanjuje beta moždane talase, rezultirajući u smanjenju anksioznosti i stresa. 

– Druga studija sugerira da poboljšava smanjenje demencije vezane za starenje. 

– Treća studija pokazuje da suplementacija pomiješana sa Gingko Bilobom poboljšava pamćenje. 

– Postoji istraživanje koje sugerira da ovaj fosfolipid smanjuje simptome ADHD-a. 

– Ipak, istraživanje koje najviše obećava je ono o ulozi ovog fosfolipida u ublažavanju simptoma Alchajmerove bolesti. 

Nuspojave fosfatidilserina

Najčešće nuspojave fosfatidilserina uključuju bolove u želucu, kao i nesanicu.